14 lutego 1942 r. rozkazem generała Władysława Sikorskiego Związek Walki Zbrojnej przemianowano na Armię Krajową. Dzisiaj w tym dniu obchodzimy rocznicę powstania Armii Krajowej – fenomenu co najmniej na skalę Europy. Z tego też powodu przypominamy dzisiaj 10 rzeczy, które powinieneś wiedzieć o Armii Krajowej:
1. Podziemne Wojsko Polskie.
AK to część Polskich Sił Zbrojnych podległych konstytucyjnym władzom Rzeczypospolitej. Była wojskiem Polskiego Państwa Podziemnego. Jedyna podziemna organizacja wojskowa w okupowanej Polsce, która miała status ogólnonarodowego wojska.
2. Największe w okupowanej Europie.
AK była największym podziemnym wojskiem w okupowanej przez Niemców Europie. Stan liczebny na dzień 1 marca 1944 r. wynosił 10 756 oficerów, 7506 podchorążych, 87 886 podoficerów i ponad 250 tys. szeregowców. Co najmniej drugie tyle było współpracownikami. Niemcy, żeby utrzymać porządek w 1944 r. wystawili na terenie RP garnizon w sile 947 batalionów, czyli od ok. 500-650 tys. żołnierzy (1 batalion – ok. 500-700 żołnierzy).
3. Faktyczny twórca – generał Stefan Rowecki ps. „Grot”.
W 1943 r. aresztowany i zamordowany po wybuchu Powstania Warszawskiego.
4. Strategiczny cel – powstanie narodowe.
Nadrzędnym celem AK było przygotowanie i przeprowadzenie zwycięskiego, ogólnonarodowego powstania przeciwko Niemcom. Plan był pieczołowicie przygotowywany i wielokrotnie się zmieniał. Został odrzucony ze względu na zmianę sytuacji międzynarodowej. Postanowiono ostatecznie zrealizować koncepcję „wzmożonej akcji dywersyjnej”, którą znamy pod pojęciem akcji „Burza”.
5. Słabo uzbrojona.
Na początku w konspiracyjnych arsenałach znajdowało się 1944 r. 53 tys. sztuk broni palnej (64% karabiny, 30,4% pistolety i rewolwery, 2,9% RKM, 2% PM, 0,7% CKM) i 128 tys. granatów.
6. Świetny wywiad.
Materiały dostarczone przez wywiad AK stanowiły m.in. 45% brytyjskich doniesień wywiadowczych z okresu II wojny światowej, z czego 85% o wysokiej lub bardzo wysokiej jakości. Do najważniejszych i najbardziej spektakularnych należało rozpoznanie ośrodka badawczego rakiet V-2 w Peenemünde, a następnie wykradzenie rakiety V-2 (V 1944 r.) i przesłanie jej części do Wielkiej Brytanii.
7. Świetnie zorganizowana.
Dowództwo AK dysponowało potężnym jak na warunki konspiracyjne aparatem dowodzenia scalonym w formie Komendy Głównej AK. Na wzór AK utworzono niemiecką organizację podziemną – „Werwolf”.
8. Piekielnie skuteczna dywersja.
Żołnierze AK przeprowadzili ok. 73 tys. akcji sabotażowo-dywersyjnych. Największą operacją była akcja „Burza” i jej finał, czyli Powstanie Warszawskie. Pięścią i elitą AK były najpierw oddziały „Związku Odwetu”, „Wachlarza” a później oddziały Kedywu (Kierownictwa Dywersji), które zajmowały się walką bieżącą: dywersją i sabotażem. Na bazie Kedywu w 1944 r. zaczęły powstawać zalążki oddziałów partyzanckich AK, które wzięły później udział w akcji „Burza”.
9. Wysokie straty.
Straty AK w latach 1940-1944 (do 1 marca) wyniosły 6139 oficerów, 37600 podoficerów, 67 680 szeregowców, czyli ok. 33% stanów. Dodatkowo 17 tys. zabitych w Powstaniu Warszawskim, 8 tys. w walkach z UB i NKWD. Straty w starciach z Armią Czerwoną są nieznane.
10. Unikalne osiągnięcia AK:
– prowadziła na niespotykaną skalę i z wyjątkową precyzją wojnę psychologiczną (akcja „N”),
– jako jedyna organizacja podziemna w Europie dysponowała tajną chemigrafią (Tajne Wojskowe Zakłady Wydawnicze),
– jako jedyna organizacja podziemna w Europie na masową skalę produkowała w warunkach konspiracyjnych własną broń (np. PM „Błyskawica”),
– jako jedyna organizacja podziemna w Europie opracowała własne, wyjątkowo dokładne mapy sztabowe,
– prekursor działań nieregularnych nazywanych dzisiaj „partyzantką miejską”.
Artykuł 10 rzeczy, które powinieneś wiedzieć o Armii Krajowej pochodzi z serwisu Blog Surge Polonia - Historia i patriotyzm.