Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

20 lutego 2004 r., na mocy ustawy dzień 2 maja ogłoszono Świętem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Wielu z nas tego dnia wywiesza flagi na balkonach, bierze udział w pochodach oraz przypina biało-czerwone kokardy do swoich ubrań. Wszystko to na celu ma zademonstrowanie patriotyzmu i pokazanie tego, jak bardzo dumni jesteśmy z bycia Polakami. Czym tak naprawdę jest flaga i dlaczego jest tak ważnym elementem naszej państwowości, że aż doczekał się swojego święta?

Historia flagi

„Flaga to płat tkaniny określonego kształtu i barwy, który umocowany do drzewca może zawierać godło, symbol oraz wzór. Jest znakiem rozpoznawczym, symbolem państwa lub organizacji, również miasta czy jednostki podziału terytorialnego”.

Pierwsze wzmianki o fladze Polski pojawiły się już w kronice Galla Anonima z XII w. Kronikarz opisuje jak to w bitwie Polsko-Czeskiej w latach 1086-1138 oddziały Bolesława Krzywoustego odznaczały się chorągwiami. Jednak w czasie tym flagi nie były jednorodne i każdy ród posługiwał się swoimi. Dopiero w 1295 r., wraz z koronacją Przemysła II, obraz flagi został ujednolicony na znak jedności ziem polskich. Przedstawiał on orła w koronie na czerwonym tle. Przez wiele lat wizerunek ten zmieniał się, aby uzyskać ostateczną wersję wraz z koronacją Władysława Łokietka w 1320 r. Kolejna zmiana nastąpiła dopiero w 1919 r., kiedy to 01.08 sejm uchwalił ustawę o godle i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, która dokładnie określała wygląd flagi. Doszło wówczas po raz pierwszy do podziału flagi i godła.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Flaga Rzeczypospolitej Polskiej

Znaczenie barw

Polskie barwy narodowe umieszczone na fladze państwowej wywodzą się z barw herbu Królestwa Polskiego oraz herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Według ówczesnej symboliki biel pochodzić miała od bieli orła będącego już godłem Polski oraz bieli Pogoni – rycerza galopującego na koniu, będącego godłem Litwy. Oba te godła znajdowały się na czerwonej tarczy herbu. Z tego to właśnie powodu na fladze biel znalazła się na górze, ponieważ w heraldyce RP ważniejszy jest kolor godła niż jego tło.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Godło Księstwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, domena publiczna

Skąd pomysł na ustanowienie święta?

Projekt uchwały święta narodził się 15 października 2003 r. dzięki posłowi Edwardowi Płonnik. W toku prac legislacyjnych Senat 12 lutego 2004 r. zaproponował poprawki do złożonego projektu, które polegać miały m.in. na zastąpieniu Dnia Flagi, Dniem Orła Białego. Ostatecznie jednak 20 lutego 2004 r. Sejm odrzucił poprawki i ustanowił Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

2 maja — przypadek?

Po tym, jak Sejm zdecydował się na ogłoszenie nowego święta, pojawił się problem z jego data. Pomysłów było kilka. Zdecydowaną większość zwolenników otrzymała data 2 maja. Dlaczego? Odpowiedzi jest kilka. Po pierwsze, w czasie bitwy o Berlin, polscy żołnierze 2 maja 1945 r. zawiesili biało-czerwoną flagę na berlińskiej Kolumnie Zwycięstwa. Był to wówczas ogromnie ważny gest dla polskiego społeczeństwa, odbierany jako symbol sprawiedliwości, wynagrodzenia ofiar wojennych oraz zwieńczenie walk z germańskim najeźdźcą.

Drugi powód był bardziej prozaiczny. Według polskiego prawa, flaga państwowa zawieszana może być na budynkach tylko wówczas gdy istnieje do tego powód. W związku z tym, aby nie łamać nakazu, obywatele 2 maja powinni ją zdejmować po obchodach 1 maja, aby później znowu zawiesić ja 3 maja. Data 2 maja okazała się więc idealna zarówno z praktycznego punktu widzenia, jak i ideologicznego.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Flaga nad Berlinem 02.05.1945, domena publiczna

Jak Polacy obchodzą święto 2 maja

W Dzień Flagi na domach, balkonach, tarasach, a nawet na samochodach powiewają biało-czerwone flagi. Warszawa i jej mieszkańcy są świadkami uroczystego podniesienia flagi państwowej na wieży zegarowej Zamku Królewskiego. Tego dnia w wielu miastach Polski organizowane są różnego rodzaju akcje i manifestacje patriotyczne. Dla przykładu, w Bytomiu w dniu 2 maja 2009 ponad 500 osób utworzyło biało-czerwoną flagę z przygotowanych wcześniej i równocześnie uniesionych parasolek. Była to prawdopodobnie największa utworzona flaga w Polsce z okazji Dnia Flagi. Popularny staje się również bieg flagi, w którym czynnie uczestniczą całe rodziny. To także dzień, w którym odbywają się koncerty reprezentacyjnych zespołów artystycznych, parady orkiestr i wiele innych ciekawych atrakcji dla dzieci. Coraz popularniejsze od kilku już lat staje się noszenie biało-czerwonej tak zwanej kokardy narodowej, która została zapoczątkowana przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego, kontynuowana przez Bronisława Komorowskiego oraz Andrzeja Dudę.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Biało-czerwona flaga z uniesionych parasolek, Bytom 2009, http://igo-info.pl

Jak prawidłowo wywieszać flagę?

Wydawałoby się, że sprawa jest bardzo prosta: białe zawsze u góry, czerwone na dole. Jednak to tylko wierzchołek góry lodowej. Komisja Heraldyczna przy Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji, która jest powołana jako organ opiniodawczy w przedmiocie – herbów, flag, emblematów i innych symboli związanych z heraldyką, w kwietniu 2005 r. zaleciła protokół flagowy. Odnaleźć w nim możemy dokładną procedurę dotyczącą obchodzenia się z flagą Rzeczypospolitej Polskiej. Czytamy w nim m.in.:

• na fladze nie wolno umieszczać ani przyczepiać do niej żadnego znaku, litery słowa, liczby, czy jakiegokolwiek rysunku;
• gdy flaga jest wywieszona, powinna zajmować pozycję uprzywilejowaną;
• flaga powinna być tak umieszczana, aby nie dotykała podłoża, podłogi lub nie była zamoczona w wodzie;
• flaga powinna być zabezpieczona przed zniszczeniem, zerwaniem lub upadkiem na ziemię;
• podczas ulewy lub przy bardzo silnym wietrze flagę należy zdjąć lub, jeżeli musi być wywieszona (np. podczas wizyty oficjalnej), należy dbać, aby nie uległa zniszczeniu lub zerwaniu. O ile do tego dojdzie, należy ją bezzwłocznie zdjąć;
• jeżeli flaga RP jest umieszczona na pojeździe, powinna znajdować się po jego prawej stronie;
• w przypadku ogłoszenia żałoby narodowej flagę wywiesza się opuszczoną do połowy masztu w ten sposób, że podnosi się ją do samej góry, a następnie opuszcza do połowy masztu. Przy jej zdejmowaniu podobnie, należy najpierw podnieść ją do samej góry następnie opuścić całkowicie. Jeżeli nie ma takiej możliwości (brak masztu) żałobę można wyrazić wywieszając czarną flagę na pozycji na lewo od flagi państwowej lub poprzez przymocowanie do drzewca czarnej wstęgi;
• flagi nie powinny być wyrzucane do śmietnika ani rzucane na ziemię.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Czy o święto w święcie jednak chodzi?

Dzień Flagi to najmłodsze święto majowej trójcy. Oprócz tego nie jest dniem wolnym od pracy w odróżnieniu od Święta Pracy (1 maja) oraz Święta Narodowego Trzeciego Maja i Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski (3 maja). Czy więc faktycznie podchodzimy do niego z ideologicznego punktu widzenia? Jak podkreśla dr Barbara Lewicka, socjolog Uniwersytetu Śląskiego:

„2 maja staje się szczególnym dniem z nieco innych powodów. Postrzegany jest jako szansa na tzw. polski długi weekend majowy. To pomost między dwoma dniami wolnymi. Są uroczyste pochody, powiewają flagi. Ale ten wymiar świętowania symbolicznego, ściśle związanego ze znaczeniem danych świąt, coraz częściej ustępuje po prostu wypoczynkowi. Tego najważniejszego weekendu majowego wypatruje się w kalendarzu, zanim jeszcze zacznie się nowy rok”.

Jeśli jednak uważasz, że barwy narodowe są bardzo ważne dla prawdziwego Polaka i planujesz 2 maja zademonstrować swój patriotyzm, pamiętaj, aby odwiedzić nasz sklep internetowy. Tam na pewno znajdziesz coś, co pozwoli Ci wyróżnić się z tłumu i czuć się wyjątkowo w ten dzień.

Bluza patriotyczna | Dziecięce polo z flagą Polski | Koszulka orzeł błyskawica | Bluzeczka bez rękawów